درباره «کبک‌شکستن»

author

Abstract:

زبان فارسی زبانی است ترکیب‌پذیر. همین موضوع سبب شده که بعضی شاعران و نویسندگانی که از خلاقیت ذهنی خوبی برخوردار بوده‌اند بکوشند تا به خلق ترکیب‌های تازه دست یابند. نظامی گنجه‌ای از جمله گویندگانی است که در آثارش با صدها ترکیب تازه و بی‌سابقه روبه‌رو می‌شویم. نظامی از یک سو به‌جهت بهره‌مندی از هوش و استعداد فراوان و از سوی دیگر هم به‌لحاظ آنکه ذوق اهل زمانه خواستار سخن تازه بود و هم از آن رو که تکامل طبیعی زبان ایجاب می‌کرد، توجه خاصی به این موضوع نشان داده است. اگرچه نظامی در ساختن ترکیب‌های جدید خود را به بعضی ترکیب‌های خاص محدود نمی‌کند، روی‌هم‌رفته تعابیر کنایی در آثار او بسامد بالاتری دارد. یکی از این ترکیب‌ها ترکیب کنایی "کبک‌شکستن" است که داستان‌سرای گنجه تنها سه بار از آن در خسرو و شیرین و شرفنامه استفاده کرده است. معانی‌ای که در فرهنگ‌های لغت برای این ترکیب کنایی نوشته‌اند بدین قرار است: عشوه‌کردن، پی‌گم‌کردن و پنهان‌داشتن راز. درباره ساختار این ترکیب هرچند در جایی بحثی نشده است، می‌توان در این مورد به فرضیه‌هایی چند قائل شد. آنچه در این نوشتار بدان می‌پردازیم از طرفی به این فرضیه‌ها مربوط می‌شود و از طرف دیگر به معانی ذکرشده در فرهنگ‌ها تا دریابیم که این معانی تا چه اندازه قابل اعتناست و آیا معنی دیگری نیز برای آن متصور است یا نه.     

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درباره اخراجیها

سه‌گانه اخراجی‌ها پربیننده‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تا به امروز است. مردم از این سه‌گانه استقبال زیادی کردند و این فیلم مورد اقبال فراوان واقع شد. اهالی سینما و صاحب‌نظران در سایر حوزه‌ها در مورد این سه‌گانه اظهارنظرهای متفاوتی کردند؛ برخی آن را تحسین کردند و برخی نیز در مورد آن قضاوت منفی داشتند. و با وجود اینکه تاکنون فیلم‌های متعددی در مورد دفاع مقدس از سوی فیلم‌سازان متعدد کشور ساخته شد...

full text

درباره نسی

با رونق گرفتن شهرنشینی رویکرد انسان به شناخت زمان بیشتر شد زیرا او خود را نیازمند می دید که پیرامون پیدایش پدیده ها و دیرینگی آنها سنجش دو رویداد با هم و پیوند گذشته با آینده به بررسی بپردازد. ساختن دستگاه های زمان سنجی اغازین و ابزارهای پیشرفته رصد و اصطرلاب و سپس پدید آوردن گاهنامه نشان همان نیازبینی است. گرچه همه ملت ها در گاهنامه خود 12 ماه را یک سال به شمار می آوردند. ولی سالشماری در نزد ب...

full text

قلمی سرخ درباره زنان

از دیرباز دیواره ای بسیار ستبر در خصوص جایگاه زنان در شعرکشیده شده است. باید بدانیم که در فرهنگ کهن این سرزمین به جز تصویرگری، سنت بسیار پابرجای دیگری نیز در نقل زنان وجود داشته است و آن نیز قلم شعرا می باشد. بخش عظیمی از ادبیات سرزمین ما را دیوان شعرا تشکیل می دهد. عنوان برگزیده بر این گفتار عنوانی است کلی و موضوع آن بسیار گسترده است. مطابق اندیشه شعرا همیشه نوعی دوگانگی در این مقوله به چشم می...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 73

pages  153- 172

publication date 2012-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023